W poprzednim tekście omówiliśmy krajowy szczebel organów stosujących DSA. W tym artykule, ostatnim już poświęconym DSA, skupimy się na kompetencjach Komisji Europejskiej – instytucji stosującej DSA na poziomie unijnym.
Za stosowanie Rozporządzenia na poziomie unijnym odpowiadać mają dwa organy: Europejska Rada ds. Usług Cyfrowych, która ma mieć kompetencje doradcze, a przede wszystkim Komisja Europejska. Komisja będzie mogła prowadzić postępowania z inicjatywy własnej lub Rady, a w szczególności na wniosek krajowych koordynatorów. Co znamienne, DSA zakłada, że to koordynatorzy będą z reguły pierwszym ogniwem nadzoru. Jednak w przypadku cyfrowych gigantów skala i skomplikowanie ich działalności powodują, że organy krajowe mogą nie mieć odpowiedniej wiedzy i narzędzi do zwalczania naruszeń. Aby więc zapewnić skuteczne stosowanie DSA wobec tych podmiotów, sprawę będzie mogła przejąć od nich Komisja.
Kompetencje Komisji
Komisja będzie prowadziła postępowania w przedmiocie wydania decyzji stwierdzającej niezgodność z przepisami w formie dochodzeń, podobnie jak koordynatorzy. Jej uprawnienia są także zbliżone, choć oczywiście mają szerszy, unijny wymiar. Komisja będzie więc mieć szerokie możliwości w zakresie kontroli. Będzie mogła żądać informacji od platform, organów krajowych i innych osób. Dodatkowo będzie mogła uzyskiwać wgląd w bazy danych i algorytmy stosowane przez platformy. Ponadto będzie mogła prowadzić przesłuchania i kontrole w miejscach prowadzenia działalności platform. Komisja będzie mogła realizować swoje czynności także przy udziale zewnętrznych ekspertów. W ramach prowadzonych postępowań Komisja będzie mogła stosować jeszcze przed wydaniem decyzji środki tymczasowe (o charakterze zabezpieczającym). Wspomniane polegają na zobowiązaniu platform do określonych działań (np. usunięcia algorytmu). Postępowanie może się zakończyć na różne sposoby. Czasem może być wystarczające zobowiązanie się platformy do określonych działań, zmiany praktyki. Z kolei jeśli okaże się, że DSA nie jest naruszone, Komisja wyda decyzję o zamknięciu dochodzenia. W innych jednak przypadkach, w razie naruszenia DSA, zobowiązań czy środków tymczasowych, Komisja wyda decyzję stwierdzającą niezgodność z przepisami. Nakaże także przyjęcie planu działania określającego niezbędne środki do zaprzestania lub usunięcia naruszenia (wzmożony nadzór). W przypadkach naruszenia przepisów umyślnie lub wskutek niedbalstwa, Komisja będzie mogła nałożyć na platformę także karę pieniężną – sięgającą nawet sześciu proc. jej rocznego obrotu. Mniejsze grzywny i okresowe kary pieniężne Komisja będzie mogła nakładać również w toku postępowania w celu mobilizowania strony i innych uczestników np. do przekazania żądanych informacji. Rozporządzenie przewiduje prawo strony do zajmowania stanowiska w toku postępowania oraz do wglądu do akt. Decyzje Komisji będą publikowane i w zakresie nałożonych grzywien i kar będą podlegały kontroli Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Wnioski
Akt o usługach cyfrowych jest istotnym krokiem w kierunku bezpieczeństwa rynku usług internetowych oraz zniwelowania związanych z nim ryzyk – zarówno dzięki obowiązkom nałożonym na dostawców, jak i kompetencjom, które przyznano organom. Pozostaje czekać na uchwalenie DSA przez Radę i obserwować czy rozwiązania przyjęte w Rozporządzeniu sprawdzą się w praktyce.